Jakie korzyści daje stosowanie adiuwantów?

Stosowanie adiuwantów przynosi wymierne korzyści w rolnictwie, polegające przede wszystkim na zwiększeniu skuteczności działania środków ochrony roślin i nawozów. Przekłada się to bezpośrednio na wyższą efektywność zabiegów agrotechnicznych, co z kolei pozwala na optymalizację kosztów i wzrost rentowności uprawy poprzez potencjalną redukcję dawek stosowanych środków.

Stosowanie adiuwantów a przyczepność oprysku

Jednym z fundamentalnych wyzwań podczas aplikacji środków ochrony roślin jest zapewnienie ich skutecznego przylegania do powierzchni docelowej – zazwyczaj liści. Problem ten jest szczególnie istotny w przypadku roślin pokrytych nalotem woskowym lub charakteryzujących się specyficzną budową, która utrudnia dostęp.

Aby zwiększyć przyczepność oprysku, pomocne jest zmodyfikowanie fizycznych właściwości cieczy roboczej. Czysta woda, będąca nośnikiem dla większości środków, posiada wysokie napięcie powierzchniowe. Powoduje to, że krople mają tendencję do formowania się w kule, które łatwo odbijają się lub staczają z powierzchni rośliny, zamiast ją pokrywać.

Rozwiązaniem tego problemu jest surfaktant należący do grupy adiuwantów aktywujących. Tego typu środek pomocniczy, dodany do mieszaniny opryskowej, radykalnie obniża napięcie powierzchniowe. W efekcie, krople cieczy roboczej “rozpłaszczają się” na liściu, tworząc cienki, jednolity film. To właśnie dodanie adiuwantu do oprysków gwarantuje, że substancja aktywna dotrze do każdego, nawet trudno dostępnego miejsca na roślinie, znacząco zwiększając powierzchnię kontaktu.

Co to są adiuwanty?

Adiuwanty to specjalistyczne środki pomocnicze, które same w sobie nie posiadają właściwości biobójczych czy odżywczych, lecz są przeznaczone do stosowania łącznego ze środkami ochrony roślin oraz nawozami. Ich nadrzędnym celem jest wspieranie i maksymalizowanie skuteczności działania substancji aktywnych zawartych w tych preparatach.

Adiuwanty to substancje, które poprzez różne mechanizmy modyfikują właściwości fizyczne lub chemiczne cieczy roboczej, poprawiając warunki aplikacji i pobierania preparatu przez roślinę lub glebę. Działanie adiuwantów jest zróżnicowane – mogą one wpływać na proces przygotowania mieszaniny, jej stabilność, sposób nanoszenia, a także na skuteczność działania substancji aktywnej w produkcie właściwym.

Poprzez znaczącą poprawę efektywności, adiuwanty stwarzają możliwość zmniejszenia rekomendowanych dawek środków ochrony roślin. Taka redukcja, przy zachowaniu tej samej lub nawet wyższej skuteczności, bezpośrednio przekłada się na mniejsze obciążenie dla środowiska oraz, co kluczowe z punktu widzenia producenta rolnego, na wzrost rentowności uprawy poprzez obniżenie kosztów zakupu preparatów.

Stosowanie adiuwantów – Klasyfikacja i funkcje kluczowych typów

Rynek oferuje szeroką gamę adiuwantów, które można sklasyfikować na podstawie ich dominującego mechanizmu działania. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla prawidłowego doboru preparatu do konkretnego zabiegu.

Adiuwanty aktywujące

To grupa preparatów, których głównym zadaniem jest bezpośrednie zwiększenie skuteczności działania substancji czynnej, najczęściej poprzez ułatwienie jej wnikania do wnętrza rośliny. Pośród nich można wyróżnić:

• adiuwanty olejowe, które poprawiają rozpuszczalność substancji aktywnej, ułatwiając tym samym przenikanie preparatu przez kutykule,
• surfaktanty (środki zwilżające) obniżające napięcie powierzchniowe cieczy opryskowej, co przekłada się na lepsze pokrycie opryskiwanej powierzchni,
• adiuwanty mineralne neutralizujące negatywny wpływ związków mineralnych obecnych w twardej wodzie na skuteczność cieczy roboczej,
• adiuwanty wielofunkcyjne.

Kondycjonery wody

Do szerokiej grupy adiuwantów zalicza się również preparaty określane mianem kondycjonerów wody. Ich zadaniem nie jest bezpośrednie wpływanie na roślinę, lecz poprawa właściwości samej cieczy roboczej, jeszcze przed aplikacją. Mogą one na przykład regulować pH mieszaniny, co jest krytyczne dla stabilności wielu substancji aktywnych, lub zapobiegać nadmiernemu pienieniu się środków ochrony roślin w trakcie przygotowywania roztworu w zbiorniku opryskiwacza.

Adiuwanty doglebowe i nalistne

Podstawowy podział funkcjonalny rozróżnia adiuwanty przeznaczone do aplikacji na glebę i te stosowane na części nadziemne roślin.

Adiuwanty doglebowe stosuje się łącznie z doglebowymi środkami chwastobójczymi w celu zwiększenia koncentracji substancji aktywnej na powierzchni gleby i utrudnienia wymywania ich w głąb profilu glebowego.

Adiuwanty nalistne stanowią szerszą grupę, której celem jest zwiększenie przyczepności środków ochrony do powierzchni rośliny. Ułatwiają one także przenikanie substancji w głąb tkanek. Jest to szczególnie istotne, gdy zabieg wykonywany jest w niekorzystnych warunkach pogodowych.

Co daje stosowanie adiuwantów z opryskami?

Korzyści płynące z dodania adiuwantu do cieczy roboczej są wielowymiarowe i zależą od typu zastosowanego produktu. Wspólną korzyścią jest poprawa skuteczności oprysku, co osiągane jest na różne sposoby.

W przypadku ochrony fungicydowej kluczowe jest precyzyjne i dokładne pokrycie chronionej powierzchni. Adiuwanty do fungicydów zapewniają przede wszystkim równomierne rozprowadzenie substancji aktywnej, co przekłada się na lepszą efektywność zabiegu. Lepsza przyczepność oznacza także dłuższą ochronę, nawet mimo niesprzyjających warunków.

Walka z chwastami wymaga, aby herbicyd skutecznie wniknął do wnętrza niepożądanej rośliny. Adiuwant do herbicydów odgrywa tu kluczową rolę. Jego rolą jest zmniejszenie napięcia cieczy roboczej, co ułatwia wnikanie substancji czynnej w głąb tkanek chwastu, przebijając jego warstwę woskową.

W zwalczaniu szkodników, środki pomocnicze również mają zastosowanie – zarówno do insektycydów o działaniu systemicznym, powierzchniowym oraz wgłębnym. Lepsze pokrycie rośliny, w tym zakamarków, gdzie często żerują szkodniki, oraz ułatwione przenikanie preparatu, maksymalizują śmiertelność w populacji agrofaga.

W jakich sytuacjach warto zastosować adiuwanty do oprysku?

Decyzja o dodaniu adiuwantu do oprysku powinna być podyktowana kilkoma czynnikami, mającymi na celu maksymalizację zwrotu z inwestycji w zabieg ochrony roślin.

Przede wszystkim, adiuwanty do oprysków dodaje się obligatoryjnie w sytuacji, kiedy sam środek ochrony roślin (fungicyd, herbicyd czy insektycyd) nie zawiera ich w swojej formulacji lub zawiera je jedynie w śladowej, niewystarczającej ilości.

Dodatek adiuwantu jest również szczególnie istotny i rekomendowany przy wykonywaniu zabiegów w niekorzystnych warunkach atmosferycznych. Dotyczy to sytuacji, które utrudniają przeprowadzenie skutecznego oprysku – na przykład w okresach suszy, gdy rośliny pokryte są grubszą warstwą woskową, lub przy wysokich temperaturach i niskiej wilgotności, co przyspiesza odparowywanie kropel. Adiuwant poprawia przyczepność i przyspiesza wnikanie, minimalizując negatywny wpływ tych warunków.